Braziliaanse brieven - August Willemsen

Levendige dagboekimpressies van de verschillende studiereizen die August Willemsen maakte in Brazilië als vertaler van de Braziliaanse literatuur. Vele van zijn beschrijvingen van het dagelijkse leven kwamen me heel bekend voor. Een man die het evenwicht zoekt tussen z'n vertrouwde Europa en de kosmopolitische smeltkroes van een moeilijk te doorgronden en steeds veranderend Brazilië. Mooiste citaat? Op een boottocht op de rivier São Francisco in 1968: 

"Luís, een arme, donkere mulat met een tandeloze mond en een altoos stralend humeur. Vanaf het moment dat hij wist dat we een fles in de auto hadden, raakte hij zeer aan ons verknocht. We deden een ontdekking die ons geruime tijd sprakeloos maakte: Luís wist niet hoe het land heette waar hij leefde. Hij dacht dat hij gewoon op 'de wereld' leefde. We hadden een oude Braziliaanse schoolatlas bij ons, en onder diverse kleine teugjes legden hem uit dat de wereld rond was, dat er verschillende landen waren met verschillende talen, en dat het land waar we nu waren Brazilië heette en dat de taal die we spraken Portugees was. Hij luisterde aandachtig, maar schoot vaak in de lach. Het moet hem té dwaas zijn voorgekomen. Pas na enige tijd begrepen we ook dat het hem onmogelijk was het land op de kaart in verband te brengen met het land in werkelijkheid. Hij kende geen symbolen. Maar hij kon goed vissen, en dat vonden we op dat moment belangrijker. Wat hij ophaalde liet hij door de kokkinnen klaarmaken en dat deelde hij met niemand anders dan met ons."

August Willemsen , Braziliaanse brieven, Amsterdam, 2008, p. 109.

Niet alles is wat het lijkt in Australië

Wat gebeurt er als een schijnbaar perfect, multicultureel gezelschap plotseling wordt opgeschrikt door een gewelddadig feit? In De klap slaat iemand andermans kind op een barbecuefeest. Wat zou jij doen?

De Grieks-Australische schrijver Christos Tsiolkas voert je in zijn vierde roman mee naar zijn Australië. In een residentiële buitenwijk van Melbourne ontmoeten vrienden en familie van een Grieks- Indiaas koppel elkaar op een barbecuefeest. Alles verloopt vredig totdat de driejarige Hugo het te bont maakt en een ouder kind bedreigt met een cricketbat. Hij krijgt prompt een klap van diens vader Harry. De gezellige sfeer slaat om en Hugo's ontzette moeder Rosie dient klacht in bij de politie. Harry wordt beschuldigd van kindermishandeling.

Dit voorval vormt het begin van een reeks gebeurtenissen. Per hoofdstuk volg je acht van de aanwezige personages in hun dagelijkse beslommeringen te Melbourne. De klap blijft hen als een rode draad volgen en elk worden ze gedwongen hun eigen standpunt in te nemen. Wanneer er door Hugo's ouders een rechtszaak wordt aangespannen, stuit dit op (on)begrip en worden de vriendschaps- en familiebanden danig op de proef gesteld.

Publieke geheimen

De Griekse gastheer Hector neemt het op voor zijn neef Harry, de man die het jongetje sloeg, en wordt hierbij gesteund door zijn familie. Hectors Indiase vrouw Aisha daarentegen kiest partij voor haar jeugdvriendin Rosie, de moeder van Hugo.

Op hetzelfde ogenblik liggen de personages allen op hun eigen manier met zichzelf in de knoop en dragen ze hun duistere geheimen met zich mee. Hector heeft een verhouding met de minderjarige Connie, die werkt in de dierenartsenpraktijk van Aisha. De opvliegende Harry heeft reeds een verleden van huiselijk geweld. Rosie daarentegen is haar ongelukkige jeugd in Perth ontvlucht en probeert een nieuw leven op te bouwen in Melbourne. Met een sneltreinvaart wordt je een kijkje geboden in hun publieke alsook verborgen heden en verleden. Langzaam komen de verscholen motieven achter hun doen en denken naar voor. Dit heeft een steeds wisselende impact op je eigen beoordeling van de feiten en de personages.

Explosieve smeltkroes

Tsiolkas zet een intrigerend verhaal neer over opvoeding en culturele verschillen. In De Klap laat hij zien hoe achtergronden, culturen, religies en levensstijlen de mens maakt tot wat hij is.

In een heel zintuiglijke roman gaat Tsiolkas geen enkel taboe uit de weg. Relatieproblemen, drank, drugs en overspel passeren rijkelijk de revue. De personages laten hun emoties de vrije loop. Je gaat volledig op in hun zieleroerselen. Tsiolkas veroordeelt de personages niet maar toont evenmin mededogen. Als lezer wordt je vooral geconfronteerd met de innerlijke eenzaamheid die je kan voelen binnen een groep. De Klap is een boek dat een portret schetst van het huidige Australië.

Een explosieve smeltkroes van verloren dromen en verlangens.

Christos Tsiolkas, De Klap, Ambo/Anthos Uitgevers, Amsterdam, 2011, 452 p.