10 Historic Buildings & Places That Vanished In Brussels

 

Ice skaters in the 'Pôle Nord' in the Central Halles Palace (1893- 1914)
© Anonymous/WikiCommons

From the middle of the 19th century, Brussels underwent a gigantic metamorphosis. The Senne was covered, and wide avenues were constructed which connected the new urban districts to the city center. Beautiful buildings in the new architectural styles of the Belle Époque arose everywhere, and after WWII, many existing sites were set to be demolished in favor of urban renewal. We take a look back at the historic buildings and places that no longer exist in the capital... 

 

http://theculturetrip.com/europe/belgium/articles/10-historic-buildings-places-that-vanished-in-brussels/

 

The Top 10 Novelists & Poets From Belgium

The reading by Emile Verhaeren by Théo van Rysselberghe, 1903
©WikiCommons

Although the little kingdom of Belgium is young, it has already produced an extensive library of classic works by writers who all worked and lived inside its borders. While the Belgian literature in the first decades after independence was mostly written in French, there was a gradual counter-reaction of Flemish writers who started writing only in Dutch. Below you will find a selection of 10 significant writers who all contributed to the cultural heritage of Belgian literature...

http://theculturetrip.com/europe/belgium/articles/the-top-10-novelists-poets-from-belgium/

Godin, held

Godin, held vertelt het levensverhaal van Tessa en Marius en hun onvoorwaardelijke liefde voor elkaar. De roman vangt aan bij het einde en wordt chronologisch van achter naar voor verteld. Je ontmoet Tessa wanneer ze rond haar tachtigste levensjaar ongeneeslijk ziek is. Hoofdstuk na hoofdstuk ga je steeds verder terug in de tijd naar een eerder stadium van hun leven. 

 

Tessa en Marius zijn sinds hun schooltijd hartstochtelijk verliefd op elkaar. Zij is een succesvol schrijfster en hij schrijft columns voor een dagblad. Tessa is getrouwd met Paul en samen hebben ze een zoon Onno. Marius is op zijn beurt getrouwd met Corinne. Het wordt je als lezer niet meteen duidelijk waarom ze niet voor een gezamenlijk leven gekozen hebben. Gedurende lange periodes in hun leven ontmoeten ze elkaar niet. Dan flakkert vanuit een wederzijds verlangen hun liefde en de noodzaak bij elkaar te zijn weer op. Hun affaire speelt zich voornamelijk af in hotelkamers of wanneer ze met elkaar in het geheim op reis gaan. Bij elk weerzien geven ze zich volledig aan elkaar over. Op deze momenten bestaan enkel zij twee en sluiten ze zich van de hele wereld af. Voor Tessa en Marius betekent het een vlucht uit hun burgerlijke bestaan en de hunkering naar een gezamenlijke droom. Het ideaal van de eeuwige, onvergankelijke liefde. 

Godin, held is reeds de vierde roman van de Nederlandse auteur Gustaaf Peek. Onlangs werd het door het Nederlandse televisieprogramma DWDD uitgeroepen tot boek van de maand. 

Peek heeft een erg zintuiglijk boek geschreven waarbij hij zijn personages van zeer nabij volgt. Dat het verhaal van achter naar voor wordt verteld zorgt voor een speciaal effect. Deze omgekeerde chronologie laat je in het begin een beetje hulpeloos achter. Het is moeilijk zoeken naar aanknopingspunten in het fragmentarisch beschrevene. Maar gaandeweg leer je Tessa en Marius beter kennen. Zo vormt zich een beeld van hun levensloop te beginnen vanaf de schoolbanken. Zij als een veelbelovend schrijfster. Hij eerst als oorlogsverslaggever en later als een gevierd columnschrijver.

In Godin, liefde regisseren Tessa en Marius hun eigen liefdesverhaal. Ze leven toe naar hun verboden ontmoetingen en bereiden ze tot in het perfectionistische voor. De erotische ontlading wordt door de auteur herhaaldelijk benadrukt via onverbloemde seksscènes die weinig aan de verbeelding overlaten.

Het is eveneens een boek over ouder worden en het loslaten van gekoesterde illusies. Vooral Tessa wordt geconfronteerd met deze gevoelens van eenzaamheid en de onvermijdelijke aftakeling. 

Godin, liefde is een meeslepende roman die blijft verrassen tot het begin. Het gaat over de verwachtingen die we hebben van het leven en de vrijheid die je kan vinden in een allesverzengende liefde. De vrijheid om je leven te leiden zoals je dat zelf zou willen.

Gustaaf Peek, Godin, held, Querido Amsterdam, 2014, 304 p., € 19,99. ISBN 978 90 214 5682 9

Dublin 2011: I remember...

 

I remember your smile.

I remember our first kiss before the Failte Bar at Dublin Airport.

I remember Clad Mil a Failte.

I remember our too big coffees at Starbuck's.

I remember your deep brown eyes.

I remember our first magical busdrive in the back of a Dublin bus.

I remember us hiding for the pouring rain under a doorway with all of our presents between us.

I remember the green tourist stores at Trinity College in the morning.

I remember your street, Herbert Street 2.

I remember our first breakfast in the back kitchen under the stairway.

I remember your sleeping room and my first visit to your dreams.

I remember 'Walk the line'.

I don't remember 'Maverick'.

I remember your lava lamp.

I remember your Japanese poster above the bed.

I remember your caress.

I remember our first morning waking up next to each other.

I remember our romantic walks in the old city centre of Dublin.

I remember my beautiful guide.

I remember Tower Records and the cozy coffeeshop upstairs.

I remember holding your hands.

I remember my heart pounding for you.

I remember Temple Bar.

I remember all the green gardens and the colourful flowers.

I remember the house with the flowergarden we were going to buy.

I remember our conversations on any kind of parc bench.

I remember the Natural History Museum and the stuffed animal collection.

I remember ginger boys on a bycicle shouting to us: 'Get a room!'

I remember shopping in Tesco.

I remember the Dublin night and pints at O'reilly's.

I remember our beautiful evening on the doorstep at the corner of Herbert Street.

I remember Dublin.

I remember love.

I remember you.

Het land van de toekomst

'De wereld van gisteren, herinneringen van een Europeaan' van de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig is één van de mooiste autobiografieën die ik ooit gelezen heb. Onvergetelijke herinneringen zijn het aan de op - en neergang van het liberale Europa, de tijdsgeest, de steden, de cultuur, de vrijheid van denken en reizen, ... Vooruitgang en een onwrikbaar vertrouwen in de toekomst waren het motto. 

W.O. I vernietigde dit Europa van zekerheden en machtige staten voorgoed. Daarna kwam de desillusie. De onomkeerbare terugval, de normvervaging en frustraties bij de Duitse en Oostenrijkse bevolking. De latere opkomst van het nationalisme, in een door armoede en wantrouwen geplaagd Duitsland, was de reactie van een volk dat terug verlangde naar orde en rust. De angst, afschaffing van vrije meningsuiting, rassenhaat en geweld werden geruisloos de norm. Vlak voor het uitbreken van W.O. II werpt Stefan Zweig na een rondreis zijn blik en hoop op Brazilië: 

Rio de Janeiro met uitzicht op de Suikerberg tijdens de jaren dertig
(Foto: O Rio de Janeiro Que Não Vivi)

"Een niet minder enorme indruk, een niet minder grote belofte betekende Brazilië voor mij, dat door de natuur zo rijk bedeelde land met de mooiste stad op aarde, dat land waarvan de reusachtige afstanden ook nu nog niet helemaal overbrugd zijn door treinen of wegen, en zelfs niet door het vliegtuig. Hier was het verleden zorgvuldiger bewaard dan in Europa zelf, hier heerste nog niet de zedenverruwing die de Eerste Wereldoorlog had meegebracht in de geest van de volkeren. De mensen leefden hier vreedzamer naast elkaar, hoffelijker, minder vijandig dan bij ons was hier zelfs de omgang tussen de meest verschillende rassen. Hier was de ene mens niet van de andere gescheiden door absurde theorieën van bloed en stam en afkomst; hier kon je, zei een merkwaardig voorgevoel je, nog in vrede leven, hier lag de ruimte, om elk armzalig korreltje waarvan de staten in Europa elkaar bevochten en de politici bakkeleiden, in nog niet gemeten omvang klaar voor de toekomst. Hier wachtte het land nog op de mens opdat hij het zou gebruiken en vullen met zijn aanwezigheid. Hier kon wat Europa aan beschaving had voortgebracht zich in nieuwe en andere vormen op imposante wijze voortzetten en ontwikkelen. Ik had, met ogen die verblijd waren door de duizendvoudige schoonheid van deze nieuwe natuur, een blik in de toekomst geworpen."

Stefan Zweig, De wereld van gisteren, herinneringen van een Europeaan, Amsterdam, 1990, p. 384-385.

Een leven in boeken

 Ik herinner me de boeken die het meeste indruk op me maakten:

 

Diepe wildernis: De wegen

1. De grote Dik Trom omnibus C. Joh. Kievit 
   Klassieke jeugdverhalen over de avonturen van het jongetje Dik Trom in een vervlogen Nederlands dorp.
   
   
2. Geef me de ruimte-trilogie Thea Beckman
   Een historische jeugdtrilogie over de Honderdjarige Oorlog in Frankrijk. Marije Wartelsdochter is 15 jaar oud en woont in Brugge. Tegen haar zin moet ze trouwen. Daarom besluit ze om haar vaderland te ontvluchten en naar Frankrijk, het land van haar dromen te gaan. 
   
   
3. The shining Stephen King
   De driftige Jack Torrance wordt huismeester in een groot hotel dat gedurende de winter gesloten is. Zijn vrouw Wendy en hun vijfjarige zoontje Danny vergezellen hem. Danny is helderziend en wil aanvankelijk niet naar het verlaten hotel. Hij voorziet een onbekend gevaar dat hem en zijn ouders bedreigt.
   
   
4. Bezeten stad Stephen King
   In het stadje Salem's Lot gaat alles zijn gewone gangetje. De inwoners zijn zich van geen kwaad bewust wanneer een zekere heer Straker er, samen met zijn afwezige zakenpartner Barlow, een antiekwinkel opent. Hij betrekt het oude, leegstaande Marsten House dat boven de stad uittorent. Op hetzelfde ogenblik keert de jonge schrijver Ben Mears na jaren terug om een boek te schrijven over de geschiedenis van het Marsten House. Een schitterende vampierenroman volgt.

5. Het Stephen King
   In de jaren vijftig bindt een groepje kinderen de strijd aan met de mysterieuze clown Pennywise. De dagelijkse realiteit van het provinciestadje Derry vervaagt wanneer een duister kwaad het gemunt heeft op de angsten van kinderen.

6. Spiegels en rook Neil Gaiman
   Een bevreemdende verhalenbundel die je meeneemt naar een magische droomwereld.

7. Niemandsland Neil Gaiman
   Een tot de verbeelding sprekend fantasy-verhaal dat zich afspeelt in het andere Londen: Niemandsland.

8. Pension Grillparzer John Irving
   In 'De wereld volgens Garp' reist beginnend schrijver T.S. Garp met zijn moeder naar Wenen. Hij schijft er 'Pension Grillparzer', een meesterlijk verhaal over een ambtenaar van het Oostenrijks Bureau voor Toerisme die met zijn gezin etablissementen keurt. In pension Grillparzer maken ze kennis met een merkwaardig groepje circusartiesten, waaronder een beer op een fiets, een man die op zijn handen loopt en een angstaanjagende dromenvoorspeller.

9. De man die werk vond Herman Brusselmans
   In een anonieme bibliotheek van een Brussels ministerie 'werkt' en verveelt Louis Tinner zich kosteloos. Cynisch en vol humor.

10. Trainspotting Irvine Welsh
    Een cultboek dat zich afspeelt in Edinburgh aan het einde van de jaren tachtig. Mark Renton en zijn vrienden zijn allen drugsverslaafd en zoeken in deprimerende achterbuurten hun weg door het leven.

11. Groetjes uit Brussel Jeroen Brouwers
    Wandelingen door het Brussel van de jaren '60.

12. On the road Jack Kerouac
    Epische reis door het naoorlogse Amerika van de jaren veertig.

13. Lonesome traveler Jack Kerouac
    Een reisdagboek met kortverhalen over Amerika, Mexico, Marokko, Frankrijk en Engeland.

14. The town and the city Jack Kerouac
    De jeugdjaren van Jack Kerouac door de ogen van Peter Martin. Impressies van het landelijke Galloway en de grootstad New York.

15. Istanbul: herinneringen en de stad Orhan Pamuk
    Autobiografische roman over Pamuk's jeugdjaren en de geschiedenis van Istanbul.

16. De postbode van Neruda Antonio Skármeta
    Op het Chileense eiland Negra is dichter Pablo Neruda één van de weinigen die post ontvangt. De jonge postbode Mario Jiménez probeert met de gedichten van Neruda het hart van het meisje waarop hij verliefd is, te veroveren. Een ontroerend verhaal over de woelige jaren zeventig in Chili en het leven van Neruda.

17. Een kleine geschiedenis van de wereld E.H. Gombrich
    E.H. Gombrich schetst zijn persoonlijke verhaal over de mensheid van het stenen tijdperk tot de atoombom. 
     
18. Het trieste der tropen Claude Lévi Strauss
    Een klassiek reisverhaal waarin Claude Lévi Strauss terugblikt op zijn antropologische werk in het Brazilië van de jaren dertig.
    
    
19. Ik heet Karmozijn Orhan Pamuk
    Een mysterieuze stadsroman die zich afspeelt in de kunstenaarswereld van het 16de eeuwse Istanbul.

20. Bruiloft: de zomer Albert Camus
    Schetsen van Algerije en essays over de verbondenheid van mens en aarde.

21. Dag en nacht feest Ernest Hemingway
    Hemingway's herinneringen aan Parijs tijdens het interbellum, waar hij in de begindagen van zijn schrijverscarrière woonde.

22. Geheim India Paul Brunton
    De Britse journalist Paul Brunton reist in de jaren dertig door India om yoga beter te begrijpen en ontmoet er verschillende heiligen en wijze mannen.

23. Een heremiet in de Himalaya Paul Brunton
    Mengeling van verhaal, reisverslag en spirituele ervaring van een Britse journalist in het India, Nepal en Tibet van de jaren dertig.

24. De Diamant Sutra A.F. Price
    Een boeddhistische tekst uit de vierde eeuw voor Christus waarin Boeddha het met zijn leerling Subhuti over de ware aard van alle verschijnselen heeft.

25. Sadhana: the realization of life Rabindranath Tagore
    Een prachtig spiritueel boek dat je inleidt in de Indiase filosofie. 

26. Siddhartha Herman Hesse
    In de tijd van Boeddha vertrekt Siddhartha, de zoon van een Brahmaan, op een lange spirituele zoektocht naar zichzelf.

27. The books in my life Henry Miller
    Henry Miller vertelt zijn levensverhaal en deelt zijn ideeën aan de hand van de boeken en schrijvers die hij in zijn leven heeft gelezen en ontdekt.

28. The path to Rome Hilaire Belloc
    Een authentiek reisverslag van een pelgrimstocht die Hilaire Belloc in 1901 van Frankrijk naar de eeuwige stad Rome voerde. Een portret van Europa voor de wereldoorlogen.
    
    
29. De vroolijke tocht Cyriel Buysse
    Cyriel Buysse reist met een automobiel door het Frankrijk van 1910. Een prachtige ode aan Frankrijk, het leven en de vooruitgang.
    
    
30. De laatste ronde Cyriel Buysse
    Cyriel Buysse reist in 1923 nogmaals met een automobiel door Frankrijk en schetst de impact van WO I op de Franse maatschappij.
    
    
31. In Europa Geert Mak
    Een bewogen geschiedenisreis door het Europa van de 20ste eeuw.
    
    
32. Diepe wildernis: de wegen João Guimarães Rosa
    In een afgelegen fazenda vertelt de voormalige bendeleider Riobaldo over zijn leven in de Sertão, een onmetelijke wildernis in het Braziliaanse binnenland. Een prachtig avonturenverhaal over de strijd tussen goed en kwaad.

Het verdwenen Volkshuis van Brussel

Dagelijks rijd ik er vanaf Brussel-Zuid met de trein voorbij. Vlak voor je de tunnel van de noord-zuidverbinding binnenrijdt, doemt het op langs de rechterzijde. Een grijze wolkenkrabber van dertien in een dozijn. Hou zou de Zavelwijk eruit zien moest dit gebouw nooit van de tekentafels geraakt zijn?

Op zondagen na een dagje rondzwerven in de smalle straatjes van de Marollen zou je ter hoogte van de Kapellekerk op een pareltje van de Belgische Art Nouveau stuiten. Het 'Volkshuis'.

© eBru 2002-2012

Ontworpen door de Belgische architect Victor Horta, bood het frivole gebouw plaats aan kantoren, winkels, cafés, vergaderzalen en een feestzaal. Het werd ingehuldigd in 1899.

© Rossel & cie. S.A. lesoir.be

Ondanks veel internationaal protest werd het 'Volkshuis' in 1965 afgebroken om plaats te maken voor een moderne wolkenkrabber. Bureaucratisch vrolijkt de Tour Blaton, genaamd naar de gelijknamige bouwfirma, sindsdien de bohemische volksbuurt op. 

Bruxelles, bruxellisation de la rue de la Samaritaine.

© Roby

Impressies van Italië - 2004

Vulcano - Eolische Eilanden

Ik herinner me de autorit van Mechelen naar Brussels South Charleroi Airport.

Ik herinner me twee meisjes aan een tankstation die liftten naar Parijs.

Ik herinner me dat ik in het vliegtuig naar Pisa een handtekening vroeg aan Pieter van den Hoogenband. Olympisch zwemkampioen op de spelen van Athene 2004.

Ik herinner me de buitenwijken van Pisa waar we door de nacht dwaalden.

Ik herinner me een buurthuis met een binnenkoer waar we de weg vroegen naar het centrum. Italiaans, een beduimeld stadsplan en verwarring.

Ik herinner me dat één van de oudere mannen ons uiteindelijk naar het centraal station leidde, de weg wijzend op zijn fiets.

Ik herinner me de twee Belgen die we tegenkwamen in de stationshal van Pisa Centrale. Ze kwamen net terug van een wandelreis op Corsica. Ze zouden de vroege ochtendtrein nemen naar de luchthaven.

Ik herinner me de oncontroleerbare hoestbuien die me dagenlang parten speelden.

Ik herinner me het plastic zeil dat we openvouwden en over onze rugzakken en materiaal spreidden. We sliepen aan beide uiteinden van het zeil in een hoek van de stationshal.

Ik herinner me de persoon die ons in het midden van de nacht probeerde te bestelen en wegvluchtte in de omliggende straten.

Ik herinner me de drukte in de stationshal bij ontwaken. De Belgen waren verdwenen en we werden omringd door tientallen krioelende voorbijgangers. Een vrouw hielp me met het opvouwen van het plastic zeil.

Ik herinner me de publieke badruimte die we gebruikten in het station van Pisa Centrale. Toeristen en zwervers liepen me voor de voeten.

Ik herinner me de zonnige dag die we doorbrachten in Pisa. We bezochten de binnenstad en betraden het beroemde Piazza dei Miracoli met de Duomo en de scheve toren van Pisa. We rustten er uit op de uitgestrekte grasvelden en later kochten we een pijp van een zwarte straatverkoper in één van de omliggende steegjes.

Ik herinner me de treinreis naar Firenze en de ondergaande zon die het Toscaanse platteland rood kleurde. Aan vele ramen langsheen de spoorweg hingen regenboogkleurige vredesvlaggen met PACE. Italiaanse aanwezigheid tijdens de oorlog in Irak.

Ik herinner me het weerzien met Firenze. Een jaar eerder was ik er met de busdienst van Eurolines alleen naartoe gereisd.

Ik herinner me een treinstation in een buitenwijk van Firenze waar we de nachttrein naar Zuid-Italië zouden nemen. De avond was reeds gevallen en we ontmoetten een Canadese Siciliaan die na vele jaren zijn geboortestreek kwam bezoeken en zijn levensverhaal met ons deelde. Hij woonde in Calgary.

Ik herinner me de overvolle nachttrein en de conducteur die ons een plaats toewees in een treincoupé met een dronken, grommende man die zijn roes lag uit te slapen. De dranklucht was niet te harden.

Ik herinner me de zoektocht naar een betere slaapplaats.

Ik herinner me de Japanse studenten op rondreis door Europa. Ze moesten in Firenze zijn maar stapten uit in Rome.

Ik herinner me de eerste impressies van Zuid-Italië en het zicht op de middellandse zee vanuit onze treincoupé.

Ik herinner me het treinstation van Villa San Giovanni waar we niet tijdig uit de trein geraakten. De trein vertrok weer maar enkele meters verder minderde hij vaart en stopte. We probeerden de treindeur die tot onze verbazing opende.  We gooiden de bagage en onszelf uit de trein. Eindbestemming bereikt.

Ik herinner me onze wandeling naast de sporen naar het station en een groezelige panini in een verduisterde snackbar aan de haven.

Ik herinner me het ticket voor onze overtocht naar Sicilië: 1€.

Ik herinner me de Straat van Messina en een eenzame Italiaanse soldaat die voor zich uitstaarde aan boord. 

Ik herinner me het oude treinstation van Messina, godverlaten in al zijn glorie.

Ik herinner me de Siciliaanse schoolmeisjes zitten op de trappen voor het treinstation.

Ik herinner me de treinreis langsheen de kustlijn van Sicilië. Kilometers vuilnis die verspreid lag over het strand.

Ik herinner me de autowrakken langs de weg en de oude Fiat 500'tjes die je overal zag rondrijden.

Ik herinner me de chaos aan het busstation van Giardini Naxos.

Ik herinner me de buschauffeur die als een ervaren gek over de kusthellingen van Sicilië reed. Schelden op tegenliggers werd afgewisseld met 'Marina' van Rocco Granata.

Ik herinner me camping 'Paradise' onder de schaduw van bomen met zicht op zee.

Ik herinner me goedkope dagelijkse pastamaaltijden met tomatensaus uit flessen. Een gamel, aansteker en gasvuur deden de rest.

Ik herinner me salami, badend in het zonnige vet.

Ik herinner me de lift die een Duitser ons gaf naar Taormina.

Ik herinner me de kabellift naar de oude stad van Taormina.

Ik herinner me het antieke Grieks theater van Taormina.

Ik herinner me de lange terugwandeling langs de hoofdweg naar Messina.

Ik herinner me de verlaten strandboulevard van Letojanni in oktober.

Ik herinner me de gitarist die op het strand zijn muziek zat te tokkelen voor de ruisende zee.

Ik herinner me het muurtje langs de spoorlijn tussen Messina en Catania. We rookten er al zittend onze sigaretten en zagen de schoolgaande jeugd naar huis rennen bij het afgaan van de bel.

Ik herinner me de immense vrijheid en rust die ik voelde in de uitlopers van Europa.

Ik herinner me de goederentreinen die voorbij ratelden naar Catania.

Ik herinner me de sterrennacht op het strand naast onze camping en het eindeloze ruisen van de zee. Nachtelijke bedrijvigheid bij een nabije bouwwerf. Maffia?

Ik herinner me de afgesloten poort van de camping en onze pogingen eroverheen te klimmen. Het gerammel van het traliewerk bracht de nachtwaker die ons nors binnenliet.

Ik herinner me twee Nederlandse meisjes bij hun tent en onze gesprekken over hun trip naar de vulkaan Etna. De top was gehuld in dichte nevels.

Ik herinner me het gekke oude vrouwtje dat in zichzelf zat te praten, murmelend bij het treinstation van Giardini Naxos.

Ik herinner me onze reis naar de vulkaan Etna.

Ik herinner me de donkere, zwartgeblakerde straatjes van Giarre. Overal lawaai van bouten, sleutels en schroefboren in de omliggende autogarages.

Ik herinner me het vervallen vertrekpunt van de treinlijn rond de vulkaan Etna. Een spoorbediende meldde dat er vandaag niet vanaf Giarre kon gereden worden. We moesten per autobus naar een volgende halteplaats.

Ik herinner me het middaguur in Giarre. Alle winkels en luiken gesloten.

Ik herinner me het wachten op een autobus die nooit leek te komen.

Ik herinner me de busrit doorheen de regenachtige heuvels van het Siciliaanse binnenland.

Ik herinner me de treinlijn rond de Etna. De bergdorpjes en de vulkaan in de verte.

Ik herinner me het invallen van het duister en de eindeloze treinrit naar Catania. Verlichte kruisbeelden aan de einder.

Ik herinner me het vismarktje voor het stationsplein van Catania. Op het terrasje aten we een portie friet met vis die we wegspoelden met Birra Morretti. Op TV was er Europees voetbal met RSC Anderlecht-Inter Milaan. Mornar aan de bal. Siciliaanse onverschilligheid.

Ik herinner me de laatste trein naar Messina die we nooit zagen. We dienden de nacht in Catania door te brengen.

Ik herinner me het afgesloten stationsgebouw van Catania Centrale en onze slaapplaats die we oprichtten in een hoek van het stationsplein. Beurtelings hielden we de wacht.

Ik herinner me de eerste ochtendtrein naar Messina die werd vervangen door een autobus. De buschauffeur reed ons door de donkere straten van Siciliaanse dorpen en stadjes. De eerste mensen gingen naar hun werk en voerden een praatje met de chauffeur. Op de achtergrond de nasale stem van Eros Ramazzotti.

Ik herinner me het verlossende uithangbord van camping 'Paradise'. Een busdeur die opende, een iglotent in het vroege ochtendlicht en allesvergetende slaap.

Ik herinner me het afscheid van ons verblijf in camping 'Paradise'. We sloegen een praatje met de oudere eigenares. Omringd door bloemen zat ze aan een tafeltje naast haar huisje dat eveneens dienst deed als receptie. Op de achtergrond het ruisen van de zee. Een paradijs op aarde.

Ik herinner me het havenstadje Milazzo, in het noorden van Sicilië. Bestemming: Eolische Eilanden.

Ik herinner me de nacht aan de kaaien van Milazzo. Een straathond die ons vergezelde en de havenbewaker die opdook. We kookten ons avondmaal maar mochten er niet blijven slapen.

Ik herinner me dat we langs de kaaien dwaalden en een perfecte slaapplaats vonden tussen de beschutting van verschillende stapels houten balken.

Ik herinner me de geluiden van de nacht. Honden die blaften, krijsende katten, lallende stemmen en brekend glas.

Ik herinner me de morgen bij het ontwaken van de dag. Het kleine jachthaventje en het klotsen van het water tegen de kaai. De dauw op mijn slaapzak.

Ik herinner me de ongebondenheid van het zwerven en slapen in openlucht. Gelukzaligheid.

Ik herinner me de aangemeerde ferry naar het eiland Lipari. De geharde bootslui in oranje overalls die al roepend en lachend de trossen losten.

Ik herinner me de boottocht naar Lipari. Het bovendek, ronkende motors en de azuurblauwe zee.

Ik herinner me de drukte in de middeleeuwse steegjes van Lipari.

Ik herinner me de oude Amerikaanse toeriste die als vrijwilligster werkte bij een organisatie ter bestrijding van AIDS.

Ik herinner me de wandeling langs de oude vestingmuren boven de oude stad van Lipari.

Ik herinner me er de kerk van Sint-Bartholomeus en de klusjesman die me toegang bood tot afgesloten zalen met prachtige fresco's.

Ik herinner me de kleine jeugdherberg in een verderop gelegen baai.

Ik herinner me dat we de enige gasten waren die dag. We hadden de jeugdherberg helemaal voor onszelf.

Ik herinner me de gesprekken met de onthaalmedewerker. Doorheen het jaar werkte hij in een Milanese bank. Tijdens de zomermaanden hield hij mee de jeugdherberg open.

Ik herinner me het comfort van een bed na dagen op de grond te hebben geslapen.

Ik herinner me de avond aan de strandboulevard bij de jeugdherberg. Op een stenen muurtje dronken we onze biertjes van de kleine supermarkt om de hoek. Een straathond kwam ons gezelschap houden.

Ik herinner me het verlaten strand en de gekleurde parasols die wachtten op toeristen.

Ik herinner me de oude hoteleigenaar aan de haven van Lipari. Eeuwig wachtend op een aanmerende boot. Hij was ooit eens in België geweest. Bij het afscheid gaf hij me zijn visitekaartje. Het heeft nog jaren in mijn portefeuille rondgezworven.

Ik herinner me de beboste heuvels van het eiland Vulcano toen we de haven binnenvoeren.

Ik herinner me de bossen van Vulcano. We wilden er onze tent opslagen maar werden geplaagd door honderden muskieten.

Ik herinner me onze vlucht uit het bos. Achtervolgd door een zwerm hongerige muskieten bij valavond.

Ik herinner me de weg langs het bos. Als in een surrealistische droom stopte er een bestelwagentje met achter het stuur twee oosters geklede figuren. Ze brachten ons terug naar de haven waar ze hun waren verkochten op een toeristisch straatmarktje.

Ik herinner me onze opgezwollen muskietenbeten en de gesloten plaatselijke apotheek.

Ik herinner me de buurvrouw van de apotheek die ons een bundel palmbladeren gaf.

Ik herinner me de palmolie en z'n heilzame uitwerking.

Ik herinner me het uitstekende rotsplateau boven de haven van Vulcano waar we onze geïmproviseerde slaapplaats inrichtten.

Ik herinner me de volle maan en de sterrenpracht met uitzicht over de nachtelijke zee. Vrede.

Ik herinner me de vulkanische modderbaden en de zwavelgeur die weken later nog niet uit je kleren was getrokken.

Ik herinner me de epische bootreis naar Napoli.

Ik herinner de ondergaande zon boven de Eolische zee.

Ik herinner me onze passage voorbij het eiland Stromboli. Reizigers vergaloppeerden zich op het dek om een glimp van de actieve vulkaan waar te nemen.

Ik herinner me te slapen op de vloer van het benedendek terwijl de Italiaanse televisie verder kwetterde.

Ik herinner me het mistige Napels in de mystieke morgen. Napels zien en sterven.

Ik herinner me de volgepakte bussen van de Napolitaanse ochtendspits. Norse gezichten en werkmansleed.

Ik herinner me de chaos van Napels. Scooters, toeterende wagens, uitlaatgassen.

Ik herinner me de zoektocht naar onze jeugdherberg. We wandelden over een modderig voetpadje door een donkere autotunnel. De smog van de wagens was verstikkend. Plots de starende ogen van een rottend kattenkarkas. Er kwam licht aan het einde van de tunnel.

Ik herinner me de passant die ons vertelde dat de jeugdherberg aan de andere kant van de tunnel lag.

Ik herinner me de imposante jeugdherberg van Napels, gelegen op een heuvel boven de stad.

Ik herinner me de Oostduitser die in Wenen woonde. Hij had een Japanse vriendin, hield van elektronicamuziek en was op een technologiebeurs in Napels voor zijn werk.

Ik herinner me de Fransman die archeologie studeerde en Pompeii ging bezoeken.

Ik herinner me de prachtige Galleria Umberto I. Ik kocht er een aantal retrofoto's van Napels. Ze hingen nog lange tijd in mijn kamer te 'Onder den toren'.

Ik herinner me de avond in Napels en de inwoners die na hun werk kwamen rondslenteren in de dromerige binnenstad.

Ik herinner me de jazzmuziekwinkel waar de eigenaar ons een concert van To Rococo Rot aanraadde.

Ik herinner me de metro van Napels en zingende supporters op weg naar een wedstrijd.

Ik herinner me het concert van To Rococo Rot in een ondergrondse nachtclub van Napels.

Ik herinner me Engelse toeristen en de nachtelijke wirwar van steegjes in het oude stadscentrum van Napels. 

Ik herinner me de nachtbussen die niet naar onze jeugdherberg reden.

Ik herinner me de verlaten eindeloze baai van Napels in het oranje straatlicht.

Ik herinner me de straatprostituees aan het Castel Nuovo.

Ik herinner me de verkoper van het vismarktje die ons tevergeefs een lift wilde aanbieden tegen betaling.

Ik herinner me het brutale straatjongetje aan de Piazza del Plebiscito.

Ik herinner me de illegale kopie die ik kocht van de film 'The motorcycle diaries' bij een straatmarktje in een zijsteeg. Terug thuis bleek de film niet te werken.

Ik herinner me de overheerlijke pizza's voor 1€.

Ik herinner me de treinreis naar Pompeii. De Vesuvius op de achtergrond.

Ik herinner me de zigeunerfamilie die naast de weg naar Pompeii aan het bedelen was.

Ik herinner me de ruïnes van Pompeii en de geplaveide steegjes bij zonsondergang. De zon weerkaatsend op witte stenen.

Ik herinner me de binnentuinen van de mozaïeken paleizen.

Ik herinner me de volkse buurten van Pompeii.

Ik herinner me de gipsen lichamen van Pompeii. Slachtoffers van de dramatische vulkaanuitbarsting.

Ik herinner me de treinreis naar de eeuwige stad Rome. In de overvolle treincoupé kregen enkele geërgerde medereizigers wat Vulcano zand van onze bagage op het rek over zich heen gestrooid.

Ik herinner me Mc Donalds in het station van Roma Termini.

Ik herinner me de verstikkend warme metrotunnels van Rome.

Ik herinner me onze kennismaking met R. J. en F.. Allen onderweg naar de jeugdherberg.

Ik herinner me de grote slaapzaal waar we overnachtten in tegen de muur opgestelde stapelbedden.

Ik herinner me de oude Hawaïaan, op doorreis in Rome.

Ik herinner me R. J., de zelfverklaarde Rome gids. Nederlandse verkooppraatjes enzo.

Ik herinner me de duizenden Vespa's in de boulevards en het oorverdovende straatverkeer overdag.

Ik herinner me R. J. en zijn fotocamera: 'This is a very, very expensive camera.'

Ik herinner me de monumenten van Rome. Het Coloseum, de Ponte Sant'Angelo, de Trevifontein en het Pantheon bij nacht.

Ik herinner me de Sint-Pietersbasiliek. Binnen klonken er hemelse gregoriaanse gezangen die F. ontroerden.

Ik herinner me de beste ijsbar van Rome.

Ik herinner me 'Strangers in the night'. België, Nederland en Brazilië verenigd in de straten van Rome.

Ik herinner me het etentje aan het Pantheon en de gelegenheidsgitarist die verzoeknummers voor ons speelde op het plein.

Ik herinner me de taxirit naar onze jeugdherberg.

Ik herinner me de levendige gesprekken aan de voordeur van onze jeugdherberg met andere backpackers.

Ik herinner me het afscheid aan het station van Roma Termini. Een vereeuwigde groepsfoto.

Ik herinner me het weerzien met Pisa. Zoveel gebeurd sinds ons vertrek.

Ik herinner me de nachtelijke wandeling door de woonwijken van Pisa naar de luchthaven.

Ik herinner me de laatste nacht in Italië. Herinneringen ophalend aan een reis die m'n leven voorgoed had veranderd.

Ik herinner me de industriële skyline van Charleroi.

Volterraio - Elba

Ik herinner me nog de oude, verweerde ruïne van Volterraio op het eiland Elba. Een rotspad bij Bagnaia slingerde de heuvels in en bracht je bij de laatste restanten van deze imposante vesting. Via een donkere uitsparing in de buitenmuur, beklom je een rotsige wand die toegang bood tot de verwilderde binnenplaats. Een afbrokkelende trap leidde naar de onbemande uitkijkposten, vanwaar je een prachtig zicht had over de azuurblauwe baai van Portoferraio. De bewoonde wereld leek vele eeuwen ver.

Proloog - Mijn herinneringen

Regionale Beeldbank Mechelen

Hij had nooit in tijdreizen geloofd. Toch dwaalden zijn gedachten tegenwoordig meermaals af naar een niet zo ver verleden. Wanneer hij ’s avonds na een lange dag werken moe en uitgeblust in bed neerzeeg en de ogen sloot, vormde er zich steeds hetzelfde beeld op zijn netvlies. In een mistige waas zag hij dan als op een oude prentkaart het restaurant waar hij de meeste van zijn jeugdjaren had doorgebracht. Hij wist zich hiermee geen raad en de voorbije jaren flitsten op ongestructureerde wijze aan hem voorbij. Vaak werd hij enkele uren later badend in het zweet wakker en kon hij zich niet meer herinneren wie hij was of hoe hij hier terechtkwam.
 
Op één van deze nachten besloot hij met behulp van zijn gedachten het restaurant behoedzaam te naderen. Hij kwam zo dichtbij dat hij zichzelf weerspiegeld zag in de blinkende vitrineramen. Het gekke was dat hij er jonger uitzag dan hij in werkelijkheid was. Hij voelde zijn hart sneller slaan. Als in een film gleed zijn hand naar de deurklink en in één vlotte beweging opende de deur. Wit licht scheen naar buiten en hij hoorde het prettige geroezemoes van een restaurant op het drukst van de dag. Vol vertrouwen stapte hij de eetgelegenheid binnen die de laatste jaren als ‘Onder den toren’ bekend stond.

De Waarheid - Michael Palin

Michael Palin trok voor zijn reisreportages reeds ettelijke malen de wereld rond. Momenteel is hij op Canvas te bewonderen in zijn reisreeks over Brazilië. In zijn tweede roman 'De Waarheid' liet hij het reizen ditmaal over aan zijn protagonist, de 56-jarige schrijver Keith Mabbut.

Mabbut die net terugkomt van een teleurstellende opdracht op de Shetlandeilanden, heeft er een gesponsord boek geschreven over de geschiedenis van de plaatselijke olieterminal. Ontevreden met de manier waarop het boek tot stand kwam, voelt hij zich professioneel op een dood spoor. “Als iemand van de school voor journalistiek had gezegd dat een oliemaatschappij mij tegen m'n zestigste zou bedanken omdat ik ze positief heb neergezet, had ik mijn opleiding eraan gegeven en was ik WC's gaan schoonmaken.”

Nostalgisch denkt hij terug aan zijn dagen als onafhankelijk milieujournalist, toen hij een prijs in de wacht sleepte voor zijn onderzoek naar de illegale lozingspraktijken van een waterbedrijf. Na dit succes, sloten de deuren in het wereldje zich echter hermetisch. Nu leeft hij voornamelijk van freelance opdrachten in de bedrijfsjournalistiek en sporadisch redactiewerk.

Mabbut ontvangt daarenboven het nieuws dat zijn vrouw van hem wil scheiden en ligt totaal overhoop met zichzelf. Op een keerpunt in zijn leven wil hij terug aanknopen met zijn eerste liefde: fictie. Daarnaast neemt hij het besluit om voortaan een onafhankelijke, zelf uitgestippelde koers te varen. Net als hij op het punt staat om zijn ultieme roman te schrijven over de geschiedenis van de mensheid, ontvangt hij een onverwacht telefoontje van zijn literaire agent Silla...

Een onwaarschijnlijk aanbod

Hij krijgt van uitgeverij Urgent Books het onwaarschijnlijke aanbod om de autobiografie te schrijven van Hamish Melville. Deze legendarische milieuactivist wil nooit geïnterviewd worden en mijdt sinds jaren elke vorm van publiciteit. CEO Ron Latham belooft hem een royale verloning als hij het boek in zes maanden weet te voltooien. Ondanks zijn aanvankelijke weigerachtigheid tegenover het project en zijn twijfels bij de figuur van Ron Latham, besluit Mabbut toch op het voorstel in te gaan.

Hij reist naar India waar Hamish Melville volgens welingelichte bronnen verblijft. Mabbut komt hem op het spoor, maar wordt in de jungle ontvoerd door Maoïstische rebellen. Als bij wonder wordt hij van de dood gered door niemand minder dan Melville. Mabbut raakt nauw betrokken bij diens protestactie tegen Astramex, een internationale mijnbouwcorporatie die het land van de plaatselijke bevolking bedreigt. Beetje bij beetje weet hij tot Melville door te dringen en brengt hij het boek tot een goed einde.

Terug in Londen is Ron Latham van Urgent Books echter minder tevreden met het geleverde resultaat en vraagt een aantal aanpassingen aan het boek. Plotseling valt het doek en komt Mabbut terecht in een web van intriges en manipulatie.

Onvervulde idealen

'De Waarheid' is een vlot geschreven boek en zit boordevol gevatte humor. Michael Palin gebruikt zijn jarenlange reiservaringen in de mooie beschrijvingen van het Indische landschap. Het is eveneens een maatschappijkritiek die de milieuproblematiek en de teloorgang van onafhankelijke verslaggeving in de kijker plaatst.

Palin beschrijft hoe mensen die sinds honderden jaren op dezelfde traditionele manier hebben geleefd, door een internationaal concern gedwongen worden hun land te verlaten. Door de mijnbouw wordt onder meer het water vervuild en verdwijnen irrigatiekanalen die ganse landbouwgebieden van water voorzien. De bevolking is niet opgewassen tegen deze machtige organisatie en verliest zo haar eigenheid en leefwijze voor het grote geldgewin.

“Kunnen ze tegengehouden worden?” vraagt Mabbut aan één van de actievoerders. “Iedereen doet zijn mond open, iedereen roept, maar daarna krijgt iedereen een school of een huis of een telefoon. Dus doet iedereen niets. Er staat maar één man aan onze kant, mister Keith! Maar één man voor wie Astramex bang is. Dat zult u nog wel zien.”

Hamish Melville geeft de plaatselijke bevolking een stem waarbij deze eenvoudige mensen toch een vuist kunnen maken.

Ik leefde meteen mee met het hoofdpersonage Keith Mabbut. Palin portretteert hem als een geromantiseerde einzelgänger, die in een gedigitaliseerde wereld nog steeds met een blocnote op pad gaat. Hij gaat enthousiast op zoek naar de waarheid achter de figuur van Hamish Melville, maar is vooral op zoek naar zichzelf. Het is een boek over onvervulde idealen en de universele zoektocht naar de waarheid.

Michael Palin, De Waarheid, Ambo/Anthos Uitgevers, Amsterdam, 2012, 336 p.

(op 3 januari 2013 ook verschenen op DeWereldMorgen.be)